نثر فارسي و آغاز ادبيات تاريخي ديني
1)شاهنامه ابو منصوري
چنان كه پيش از اين ديديم، نثر فارسي در آغاز عصر فردوسي تولد يافت، زيرا نخستين كتاب فارسي كه به عنوان اثري مستقل عرضه شد، همان شاهنامه‌ي منثور بود كه به دليل آن كه به دستور و سرمايه ي ابو منثور محمد بن عبدالرزاق توسي فراهم شد، به شاهنامه ي ابو منصوري شهرت يافته و چنان كه گفتيم، در واقع، تاريخ گذشته ي ايران به شمار مي آمد است. اصل اين كتاب متأسفانه از ميان رفته و تنها مقدمه اي آن كه حدود پانزده صفحه مي‌شود، از طريق بعضي از نسخه هاي خطي قديمي شاهنامه به دست ما رسيده است.
علاوه بر اين شاهنامه، شاهنامه‌ي منثور ديگري به نام شاهنامه ابو المؤيد بلخي وجود داشته كه گويا قبل از شاهنامه ابو منصوري تأليف يافته است اما چون به كلي از ميان رفته درباره آن نمي توان اظهار نظر كرد.
2)ترجمه ي تفسير طبري
دومين كتاب مهمي كه به نثر فارسي در زمان سامانيان فراهم آمده است و خوشبختانه تمام آن تا امروز هم بر جاي مانده، ترجمه اي از يك تفسير قرآن است كه اصل عربي آن در سال‌هاي آخر قرن سوم به دست محمد بن حرير طبري، دانشمند ايراني، تأليف يافته است.
منصور بن نوح ساماني اندكي پس از پديد آمدن شاهنامه ابو منصوري، به نسخه اي عربي از اين تفسير گران قدر دست پيدا كرد، اما چون فهم آن برايش دشوار بود، خواست كه ان را به فارسي ترجمه كنند. پس، عده اي از علماي ديني ماوراء النهر را فرا خواندند و از آن ها نظر خواستند كه آيا مي توان قرآن را به زباني ديگر ترجمه كرد(توضيح آن كه تا آن زمان قرآن كريم به هيچ زباني ترجمه نشده بود.) اين علما پس از مشورت هاي لازم، فتوا دادند كه اين كار اشكالي ندارد. آن گاه همان فلماي ماورا/ئالنهر مأموريت يافتند كه اين كتاب را به فارسي ترجمه كنند. آن چه امروز به نام ترجمه ي تفسير طبري در اختيار ماست، ترجمه و خلاصه اي از همان تفسير محمد بن جرير طبري است كه در سال هاي ميانه ي سده چهارم هجري به پارسي ساده و استواري در آمده است.
نثر اين كتاب، ساده و شمار لغات تازي در آن بسيار كم است. روي هم رفته، از ترجمه ي تفسير طبري به عنوان نقطه ي آغازي براي نثر ديني فارسي مي توان ياد كرد كه در دوره‌هاي بعد گسترش يافته است.
پشتیبانی 24 ساعته :
09909994252
برچسب ها:
تحقیق نثر فارسي آغاز ادبيات تاريخي ديني