کار تحقیقی (2) کلیات بیمه

دسته بندي : علوم انسانی » بیمه
کار تحقیقی(2)
موضوع:
کلیات بیمه
مقدمه:
در تعریف حقوقی بیمه عبارتست از قراردادی که به موجب آن یک طرف (بیمه گر) تعهد می‌کند در ازای پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر(بیمه گذار) در صورت وقوع یا بروز حادثه خسارت وارده بر او را جبران نموده یا وجه معینی را بپردازد. متعهد را بیمه گر، طرف تعهد را بیمه گذار و وجهی را که بیمه گذار به بیمه گر می‌پردازد حق بیمه و آنچه را که بیمه می‌شود موضوع بیمه نامند. بیمه دارای انواع و اقسام مختلفی است که عبارت‌اند از بیمه‌های اجتماعی و بیمه‌های بازرگانی.
بیمه یکی ازشیوه‌های مدیریت ریسک می‌باشد (انتقال ریسک به فرد یا سازمان دیگر.(
 
نتیجه گیری:
اصول حاکم بر بیمه های اجتماعی هنوز به صورت کامل در ایران اجرا نشده و صرفا بر اساس حداقل وظایف قانونی اجرا می شود که معمولا اصل کفایت اجتماعی و پرداخت بر اساس استانداردهای زندگی رعایت نمی شود. نظام DB موجب افزایش تعهدات شده و متناسب با آن منابع خالص غیر حق بیمه ای افزایش نیافته بنابراین حرکت از PAYG به نظام اندوخته گذاری (کامل یا جزیی) هنوز از زیرساخت های کافی برخوردار نیست و با توجه به زمزمه های لیبرالیستی موجود در خصوص برتری روش اندوخته گذاری؛ که فارغ از شرایط خاص اقتصادی کشور است لازم است برنامه ریزی بیشتری برای تعریف مفاهیم اساسی و حرکت به نظام اندوخته گذاری صورت بگیرد. در شرایط موجود برنامه گذار به نظام اندوخته گذاری توصیه نمی شود

فهرست مطالب
مبحث اول
تعريف بيمه، اركان و اصطلاحات مهم آن
گفتار اول
تعاريف
بند اول
تعريف لغوي بيمه
بند دوم
تعريف قانوني بيمه
بند سوم
تعريف فني بيمه
گفتار دوم
اركان و اصطلاحات مهم بيمه
بند اول
بيمه‌گر
بند دوم
بيمه‌گذار
بند سوم
مورد بيمه
بند چهارم
مبلغ بيمه شده
بند پنجم
خطر يا موضوع بيمه
بند ششم
حق بيمه
بند هفتم
مدت بيمه
بند هشتم
خسارت (غرامت)
بند نهم
فرانشيز
بند دهم
بيمه نامه
بند يازدهم
الحاقي
مبحث دوم
تاريخچة پيدايش و سير تحول بيمه
گفتار اول
سابقة تاريخي بيمه در جهان
بند اول
پيشينه
بند دوم
پيدايش بيمه
گفتار دوم
تاريخچة بيمه در ايران
بند اول
شروع فعاليتهاي بيمه‌اي در ايران
بند دوم
تأسيس شركت‌هاي بيمه ايراني
بند سوم
بيمه مركزي ايران
بند چهارم
بيمه پس از انقلاب اسلامي ايران
مبحث سوم
ماهيت حقوقي و اصول اساسي بيمه
گفتار اول
حقوق بيمه
گفتار دوم
ماهيت حقوقي بيمه
بند اول
بيمه چگونه عقدي است؟
بند دوم
خصوصيات عقد بيمه
بند سوم
شرايط صحت عقد بيمه
گفتار سوم
اصول اساسي بيمه
بند اول
اصل حسن نيت
بند دوم
اصل غرامت (جبران خسارت)
بند سوم
اصل نفع بيمه‌اي
بند چهارم
اصل جانشيني (قائم مقامي، نيابت)
بند ششم
اصل علت نزديك
بند هفتم
اصل داوري
بند پنجم
اصل مشاركت (تعدد بيمه)
مبحث چهارم
حكم شرعي بيمه
مبحث پنجم
انواع بيمه
گفتار اول
بيمه اموال
گفتار دوم
بيمه مسئوليت
بند اول
مسئوليت
بند دوم
مسئوليت مدني
بند سوم
شناخت بيمة مسئوليت
مبحث ششم
روابط ميان مؤسسات بيمه
گفتار اول
هم‌بيمه‌گي (بيمه مشترك)
گفتار دوم
بيمه اتكايي
بند اول
بيمه اتكايي اجباري
بند دوم
بيمه اتكايي اختياري
 
مبحث اول
تعريف بيمه، اركان و اصطلاحات مهم آن
در اين مبحث پس از تعريف بيمه، به ذكر مهمترين اركان و اصطلاحات آن كه همچنين داراي بيشترين كاربرد در اين صنعت مي باشند پرداخته و توضيح مختصري در مورد هر كدام از آنها ارائه خواهيم نمود.

گفتار اول
تعاريف
در اينجا سعي خواهيم كرد از ميان تعاريف مختلفي كه از سوي انديشمندان هر رشته اعم از ادبيات، حقوق، اقتصاد، بازرگاني، آمار و... در مورد بيمه ارائه شده است، به اجمال بيمه را از منظر لغت، قانون و فن و تكنيك بيمه تعريف كرده و معنايي كلي از آن را به خواننده منتقل كنيم.

بند اول
تعريف لغوي بيمه
در فرهنگ معين آمده است كه «بيمه» (Insurance) از كلمة «بيما» و از زبان هندي گرفته شده است و برخي نيز بر اين نظرند كه «بيمه» كلمه‌اي است فارسي از ريشه «بيم» و به معني «ترس و گريز» .
تعريف فرهنگستان ايران نيز از اين واژه بدين ترتيب مي‌باشد: «عملي است كه اشخاص با پرداخت پولي، مسئوليت كالا يا سرمايه يا جان خود را به عهده ديگري مي‌گذارند و بيمه‌كننده در هنگام زيان وي بايد مقدار زيان را بپردازد.»

بند دوم
تعريف قانوني بيمه
ماده يك قانون بيمه ايران مصوب ارديبهشت ماه 1316 عقد بيمه را چنين تعريف مي‌كند:
«بيمه عقدي است كه به موجب آن يك طرف تعهد مي‌كند در ازاي پرداخت وجه يا وجوهي ازسوي طرف ديگر در صورت وقوع يا بروز حادثه، خسارت وارده بر او را جبران نموده يا وجه معيني بپردازد. متعهد را بيمه‌گر، طرف تعهد را بيمه‌گذار، وجهي را كه بيمه‌گذار به بيمه‌گر مي‌پردازد حق بيمه و آنچه را كه بيمه مي‌شود موضوع بيمه نامند. » كه البته اين تعريف خالي از ايراد نمي‌باشد.
لذا در اينجا به تعريف بيمه از زبان حقوق فرانسه مي‌پردازيم كه ايرادات كمتري دارد:
«بيمه عبارت است از آنچنان عملي كه طي آن بيمه‌گذار با پرداخت حق بيمه به بيمه‌گر كه يك سلسله خطرات را قبول مي‌كند و براساس علم آمار خسارت ناشي از آنها را جبران مي‌نمايد تعهدي به نفع خود يا براي ثالث تحصيل مي‌كند. با اين تعهد در صورت وقوع خطر موضوع قرارداد از طرف بيمه‌گر انجام مي‌شود.»

بند سوم
تعريف فني بيمه
درست است كه پيوند ميان بيمه‌گران و بيمه‌گذاران با بستن قرارداد يا پيمان بيمه (عقد بيمه) ايجاد مي‌شود، ولي بايد توجه داشت كه بيمه تنها يك رابطة حقوقي ميان اين دو طرف نيست. بلكه تحقق اين پيوند حقوقي پيرو ضابطه‌ها و ساخت‌وكارهاي فني (موازين آماري و حساب احتمال‌ها) و در گرو تحقق مشاركت گروهي و همكاري شمار زيادي از اشخاص در معرض خطر است. و اين امر مستلزم وجود يك مؤسسه سازمان‌يافته بر مباني علمي است كه تكنيك ويژه‌اي رامي طلبد. اين همان است كه حدود صدسال قبل توسط يك مؤلف در فرمولي مشهور بيان شد كه: «بيمه عبارت است از جبران آثار حادثه بر دارائي فرد از طريق مشاركتي كه براساس قوانين آمار، سازمان يافته است.»
از آن زمان به بعد پيوسته اين نقش خاص بيمه‌گر، مبني بر توزيع حق بيمه‌هاي جمع شده از گروه كثير بيمه‌گذاران، بين آن عده كه در معرض حادثه قرار گرفته‌اند، يادآوري شده است. بنابراين مشخص شد كه عمليات بيمه‌گري و معامله‌هاي بيمه‌اي، ظرافت و پيچيدگي ويژه‌اي دارند كه اجراي آنها مستلزم بهره‌گيري بهينه از دانش رياضي (آمار و محاسبه‌هاي فني)، دانش حقوقي (اصول قراردادها)، دانش مالي و اقتصادي (اصول نگهداري حق بيمه‌ها و سرمايه‌گذاري اندوخته‌ها)، دانش بازاريابي، بازرگاني و دانش مديريت است.